İş makinelerinde viraj dönülürken iç tarafta bulunan tekerlekler dış tarafta olana göre daha farklı şekilde dönmektedir. Bu sayede viraj dönme işlemi başarı ile tamamlanır. Eğer tekerlekler aynı hızla dönerlerse viraj başarı ile dönülemez ve iş makinesi devrilerek kaza durumu gerçekleşir. Bu işlemlerin gerçekleşmesini sağlayan ve makinenin virajlı ve kavisli alanlarda başarıyla yön almasını sağlayan parçaya diferansiyel adı verilir.
Diferansiyel, araçların ve iş makinelerinin tekerleklerinin farklı hızlarda döndüğü bir durumda bile yön ve hızı kontrol etmek için kullanılan bir parçadır. İş makinelerinde de bu parça, araçların arka tekerleklerinin ya da her iki tekerleğinin kontrol edildiği akslarda bulunur.
Diferansiyel, aracın içindeki dişli mekanizmayla çalışır. Eşit hızla dönen tekerleklerde sorun yokken, bir tekerlek kaygan bir zeminde ya da virajlarda daha yavaş dönerse, diferansiyel bu dönüş farkını tespit ederek daha fazla dönüşe izin verir.
İş makinelerinde kullanılan diferansiyel, makinenin yüksek performanslı, dengeli ve doğru hareket etmesini sağlar. Bu parça, araçların süspansiyon sistemlerinin de etkinliğini artırır ve lastiklerin ömrünü uzatır.
Diferansiyelin Görevi
İş makineleri doğası gereği sürekli engebeli arazilerde çalışmaktadırlar. Otomobildeki diferansiyel sistemi ile birebir aynı olmasa da mantık olarak aynı sistemlerdir. İş makineleri hareket edecekleri zaman ya da dönüş yapacakları zaman, bir yaya biçiminde dönüş yaparlar. Örnek vermek gerekirse eğer iş makinesi sola dönecekse sol tarafta bulunan tekerlekler daha kısa bir yol kat ederken sağ tarafta bulunanlar daha uzun bir yol alırlar. Bu şekilde araçta denge sağlanır ve araç devrilmeden virajı almayı başarır. Diferansiyel, her iki tekerleğin arasında yer alan bir parçadır. Yarım dişli şaftlar ile tekerleklere bağlanan bu önemli parça iki aksın farklı hızlarda dönmesini sağlamaktadır. Yani Kısaxa motordan gelen hareketi düzenleyen bir sistem diyebiliriz. Diferansiyel parçasının görevlerini şu şekilde maddelendirebiliriz:• Diferansiyel, motordan çıkan gücü tekerleklere iletir. Motordan gelen dönme aksiyonu şanzıman tarafından diferansiyele ulaştırılır ve buradan da tekerleklere iletilir.
• Diferansiyel bu gücü dönme açısıyla birlikte tekerleklere ulaştırarak virajın alınmasını sağlar.
• Viraj esnasında arabada bulunan tekerleklerin farklı açılarda ve hızlarda dönmesi gerekir. Parça, bu farklı hızla dönme işlemini sağlamak için görev yapar.
• Virajlarda yay biçimli bir yol izleneceğinden dolayı tekerleklerin farklı hızlarda dönmesi gerekir. Diferansiyel, iç tekerleklerin daha düşük hızda dönmesini sağlarken dış tekerleklerin de daha yüksek bir hızda virajı almasını sağlar.
• Tekerleklerin atacağı tur sayısı da diferansiyel tarafından belirlenir ve düzenlenir.
• Motordan gelen dönüş hızı direk olarak tekerleklere iletilmez. Öncelikle şanzıman tarafından bu hız düzenlenir ve düzenlenmiş hız diferansiyel tarafından tekerleklere iletilir. Diferansiyel bu hızın ayarlamasını dönüş açısına uygun olarak yapar.
Diferansiyel Yağ Değişimi
Diferansiyel aracın en önemli parçalarından bir tanesi olduğu için uzun süre boyunca sıkıntısız çalışması önemlidir. Bunun içinde diferansiyel dişlilerinin ve parçalarının yağlanması şarttır. Bu parça için özel üretilen diferansiyel yağları mekanizmanın içerisine boşaltılır. Zamanı geldiğinde bu yağlar değiştirilir veya boşaltılır. Yağın değişimine de dikkat etmek de önemli bir noktadır çünkü içerde bulunan yağ zamanla özelliğini kaybeder. Bu nedenle yağ kullanımı ve değişimi diferansiyel için önemli olan bir durumdur.İş Makinelerinde Diferansiyel Tamiri
İş Makinelerinde kullanılan diferansiyel türlerinin bir çok çeşidi vardır ama en çok tercih edilen sistem Dinamik Tork Kontrollü Diferansiyeldir. İş makineleri sürekli dört çeker bir sisteme sahiptir. Bu diferansiyel sistemi makinenin dört tekerine de giden torku ayrı ayrı dağıtıp kontrol eder ve iş makinesinin daha verimli hareketini sağlar.Diferansiyel sökülerek dişliler tek tek kontrol edilir ve hasarlı parçalar tespit edilerek hasarlı parçalar değiştirilir. Daha sonra diferansiyel yerine takılarak yağ dolumu yapılır. Diferansiyel testleri gerçekleştikten sonra müşteriye teslim edilir.